Vitaliteit verblijfsrecreatie in kaart gebracht

5 minuten leestijd
28 september 2020

Een vitale verblijfsrecreatieve sector is van groot belang voor een toekomstbestendig aanbod in onze provincie. Om hier inzicht in te krijgen, heeft Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd in opdracht van Gastvrij Overijssel onderzoek gedaan naar de vitaliteit van de sector. Het rapport gaat in op nagenoeg de gehele provincie, te weten de regio’s Noordwest Overijssel, Salland en Twente. In een eerder onderzoek is namelijk de vitaliteit van de verblijfsrecreatie in het Vechtdal al onderzocht.

Actualiteit: coronacrisis

Dit onderzoek heeft plaats gevonden voordat de coronacrisis zorgde voor drastische beperkte maatregelen in Nederland. Dit heeft een enorme impact op de sector. Vooral plekken met veel toeristische verhuur of toeristische plaatsen zijn hard geraakt, met name in de kampeersector en bij de groepsaccommodaties. Dit onderzoek geeft een beeld van vóór de crisis. Het maakt het onderzoek enerzijds gedeeltelijk al achterhaald, anderzijds wellicht juist des te actueler, omdat het als een nulmeting beschouwd kan worden van voordat de crisis uitbrak. Het maakt het des te urgenter om met de vitaliteit van de sector aan de slag te gaan.

Uitsplitsing naar drie regio’s

Het vitaliteitsonderzoek heeft plaatsgevonden in drie regio’s (zie kaartje).

In deze samenvatting geven we een overzicht van de belangrijkste resultaten voor het totaal van Overijssel (inclusief het Vechtdal, vanuit een onderzoek uit 2017) en vervolgens per regio (zonder het Vechtdal).

Het onderzoek is opgebouwd uit drie onderdelen:

Vitaliteit: kwaliteit en toekomstperspectief
Leefstijlen: vraag en aanbod
Cijfermatige analyse capaciteit en marktruimte

Vitale verblijfssector in Overijssel

We kunnen concluderen dat de onderzoeksregio’s over het algemeen een vitale verblijfssector hebben. We kijken daarvoor naar de toeristische kwaliteit van een bedrijf én naar het perspectief voor de toekomst.

Bijna driekwart van de bedrijven (met 4/5e van de bedden) scoort positief op het gebied van kwaliteit én perspectief. Dit zijn dus de vitale bedrijven. We hebben alle bedrijven qua vitaliteit ingedeeld in vier groepen:

14% van de bedrijven (19% van de bedden) zijn echte ‘voorlopers' in de sector en hebben een voorbeeldfunctie voor de provincie. Voornamelijk hotels en combinatiebedrijven behoren tot dit segment. Het gaat om bedrijven met een hoge kwaliteit en een zeer gunstig toekomstperspectief.
De grote en diverse groep ‘middenmoters’ doen het ook goed, maar de uitdaging voor deze bedrijven is om te blijven ontwikkelen en vernieuwen. Het gaat om bedrijven met een positieve kwaliteit en gunstig toekomstperspectief.
Circa 1/5e van de bedrijven (met 16% van de bedden) is ingedeeld in categorie ‘zorgenkindjes’, waarbij diverse problematiek een reden tot zorg is. Voor deze bedrijven is een impuls nodig voor de toekomst om verdere achteruitgang te voorkomen. Het is zaak deze zorgenkindjes niet verder te laten afglijden naar de ‘achterblijvers’. Het gaat om bedrijven waar de scores op kwaliteit of perspectief negatief uitvallen en in sommige gevallen zelfs beide scores.
De ‘achterblijvers’ vormen een relatief kleine groep bedrijven in Overijssel (7%). Vanwege een dermate slechte score op kwaliteit én perspectief zien wij voor deze bedrijven in de huidige situatie geen toekomst als toeristisch bedrijf. Voor deze bedrijven is het advies om in te zetten op een (veelal complexe) transformatie van de verblijfsaccommodatie naar andere functies.

Factsheet vitaliteit verblijfsrecreatie Overijssel

Ontwikkelrichtingen op basis van leefstijlen

Vanuit de vraag-aanbodanalyse is geconstateerd dat het verblijfsrecreatieve aanbod voor de avontuurzoekers, stijlzoekers, plezierzoekers en inzichtzoekers in relatie tot de vraag beperkt is. Wat voor soort voorzieningen passen nu bij deze leefstijlen? Omdat de leefstijlsegmentatie uit gaat van een ‘beleving’ die verbonden is aan een bepaalde leefstijl, kunnen we niet stellen dat een bepaald soort voorziening (bijv. campings, hotel, groepsaccommodatie) direct aansluit bij een bepaalde leefstijl. Daarom geven we in deze paragraaf aan welke karakteristieken van verblijfsrecreatie aantrekkelijk zijn voor de avontuur-, stijl-, plezier- en inzichtzoekers.

Vervolgstappen

Gastvrij Overijssel, met haar partners; MarketingOost, de gemeenten in Overijssel en brancheorganisaties HISWA-RECRON en Koninklijke Horeca Nederland, hebben de ambitie uitgesproken dat zij met de uitkomsten van het onderzoek aan de slag willen. Overijssel wil gezamenlijk werken aan een vitale toeristische sector. In de regio’s is er het besef dat een integrale aanpak, breder dan vanuit de vrijetijdseconomie alleen, noodzakelijk zal zijn om alle uitdagingen het hoofd te bieden en alle kansen te grijpen.

Vanuit de aanbevelingen vanuit het Bureau voor Ruimte & Vrije Tijd zijn er tijdens een werksessie met stakeholders instrumenten voorgesteld om mee aan de slag te gaan. Deze zijn vervolgens via een online enquête aan de overheden en een aantal ondernemers voorgelegd, waaruit een aantal prioriteiten naar voren zijn gekomen, Er zijn twee actuele voorstellen die besproken zijn in de Provinciale Staten van de provincie Overijssel die relevantie hebben voor het advies:

Er is een investeringsvoorstel Gastvrij Overijssel 2020-2023 neergelegd met de focus op de bovenkant van de markt (middenmoters en voorlopers)
Daarnaast is een bestuurlijk kwartiermaker gestart met een traject om te komen tot een organisatiestructuur voor de aanpak voor de onderkant van de markt (zorgenkindjes en achterblijvers). In de komende maanden zal dit nader vorm gaankrijgen.