Elektrische auto's

De elektrificatie in het Nederlandse wagenpark heeft de afgelopen jaren een indrukwekkende groei doorgemaakt. In maart 2023 telde Nederland meer dan 539.927 elektrische voertuigen op de weg, en dat aantal groeit gestaag. Volgens recente cijfers van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) bedroeg de groei van elektrische voertuigen in 2022 maar liefst 34% ten opzichte van 2021.

Deze groei is niet alleen zichtbaar in de verkoopcijfers van volledig elektrische auto's (BEV's), maar ook in de populariteit van plug-in hybride elektrische auto's (PHEV's). Terwijl BEV's momenteel goed zijn voor ongeveer 25,9% van de totale auto-verkoop in Nederland, blijven PHEV's (14%) een aantrekkelijke optie voor consumenten die nog niet helemaal klaar zijn om volledig over te stappen op elektrisch rijden.

De toenemende populariteit van elektrische auto's in Nederland is gedeeltelijk te danken aan de sterke overheidssteun, met diverse fiscale stimulansen die de aanschaf van elektrische voertuigen aantrekkelijker maken. Bovendien heeft Nederland zich gecommitteerd aan ambitieuze klimaatdoelen, waarvan de transitie naar elektrische mobiliteit een belangrijk onderdeel is.

De groei van de EV-markt in Nederland is ook zichtbaar in de toename van het aantal laadpalen in het land. Nederland heeft inmiddels meer dan 130.012 openbare laadpunten, waarmee het een van de dichtste laadnetwerken in Europa heeft. Dit groeiende laadnetwerk stelt consumenten gerust dat ze zonder problemen kunnen overstappen op elektrische voertuigen en draagt zo bij aan de acceptatie van EV's. Binnen Overijssel staan er op dit moment ca. 6000. Het aantal is gemiddeld per auto minder dan in bijvoorbeeld de randstad, maar er zijn naar schatting 23.450 thuislaadpunten. Kijkend naar de ontwikkeling in andere landen op dat punt. In het Verenigd Koninkrijk is er een wetvoorstel aangenomen waardoor nieuwe huizen, kantoren of supermarkten vanaf 2022 moeten worden voorzien van laadpalen. Door de nieuwe regels komen er jaarlijks zo’n 145.000 nieuwe laadpunten bij.

Waarom groeit de markt voor elektrische auto's op dit moment zo hard? Die stormachtige groei van elektrische voertuigen is niet alleen te danken aan overheidssteun en milieubewustzijn, maar ook aan baanbrekende innovaties die de markt transformeren.

Batterijtechnologie

Een van de meest cruciale onderdelen van een elektrische auto is de batterij. Doorbraken in batterijtechnologie, met name op het gebied van energiedichtheid, laadsnelheid en kosten, hebben de prestaties en het bereik van elektrische voertuigen aanzienlijk verbeterd. De introductie van solid-state batterijenheeft het potentieel om de energiedichtheid verder te verhogen, waardoor elektrische auto's nog grotere afstanden kunnen afleggen zonder op te laden. Bovendien zijn de kosten van lithium-ionbatterijen de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald, waardoor elektrische auto's betaalbaarder zijn geworden voor een groter publiek.

Laadinfrastructuur

Naast batterijtechnologie is de ontwikkeling van laadinfrastructuur een cruciale factor voor de adoptie van elektrische auto's. Snellere en efficiëntere laadsystemen zorgen ervoor dat elektrische voertuigen in kortere tijd kunnen worden opgeladen. In Nederland zijn er al snellaadstations die een elektrische auto in minder dan 30 minuten van 10% tot 80% kunnen opladen. Ook wordt er gewerkt aan draadloze laadtechnologie, waarmee voertuigen automatisch kunnen worden opgeladen terwijl ze geparkeerd staan of zelfs tijdens het rijden op speciale wegen. Deze ontwikkelingen dragen bij aan het wegnemen van de 'laadangst' bij consumenten en stimuleren de acceptatie van elektrische voertuigen.

Autonoom rijden

Hoewel autonoom rijden niet exclusief is voor elektrische auto's, zijn veel van de technologische vooruitgangen in zelfrijdende voertuigen nauw verweven met de ontwikkeling van elektrische auto's. Elektrische voertuigen zijn van nature uitgerust met geavanceerde sensoren, connectiviteit en computercapaciteiten, waardoor ze een ideaal platform vormen voor autonome rijtechnologie. Naarmate elektrische auto's steeds autonomer worden, kunnen ze bijdragen aan een efficiënter en veiliger verkeer, waardoor ze nog aantrekkelijker worden voor consumenten en beleidsmakers. Er is wel veel sceptici rondom autonoom rijden, omdat er al jaren achtereen gezegd wordt dat de grote doorbraak eraan komt. Maar tot nu toe lijkt het nog niet veilig om op grote schaal toe te passen. Grote concerns zoals Volkswagen Hyundai/Kia groep willen autonoom kunnen rijden in 2026. Leuk om een beeld hierbij te krijgen wat dit betekent voor plekken waar je "draadloos" kunt laden.

Overheden spelen een cruciale rol in de adoptie en verspreiding van elektrische voertuigen. Door middel van beleid en stimuleringsmaatregelen kunnen zij de transitie naar duurzame mobiliteit versnellen.

Fiscale voordelen

In Nederland zijn er diverse fiscale voordelen voor elektrische voertuigen om de aanschaf ervan aantrekkelijker te maken. Een van de meest in het oog springende voordelen is de vrijstelling van de aankoopbelasting (BPM) voor volledig elektrische auto's. Daarnaast wordt er tot en met 2024 geen wegenbelasting (MRB) betaald door EV's. Verder zijn er ook lokale belastingvoordelen, zoals korting of vrijstelling van parkeerkosten en andere gemeentelijke heffingen.

Subsidies en regelingen voor de aanschaf

De Nederlandse overheid biedt subsidies en regelingen aan om zowel de aanschaf van elektrische voertuigen als de uitrol van laadinfrastructuur te stimuleren. Zo is er bijvoorbeeld de Subsidie Elektrische Personenauto's Particulieren (SEPP), die particulieren een financiële tegemoetkoming biedt bij de aanschaf of lease van een nieuwe of gebruikte elektrische auto. Ook zijn er diverse regelingen voor ondernemers en gemeenten om de aanleg van laadpalen te ondersteunen en zo de laadinfrastructuur verder uit te breiden. In Overijssel ligt er bij Vattenfall de opdracht om 4.000 openbare laadpunten te plaatsen. De voorwaarden en mogelijkheid tot aanvraag is te vinden op deze website.

Verbod op fossiele brandstof-auto's

In diverse landen om ons heen wordt het bezit van een fossiele brandstof auto dusdanig onaantrekkelijk gemaakt (Noorwegen) of zelfs de verkoop ervan verboden (Belgie, 2029). Deze regelingen zijn voorlopig in Nederland nog niet aan de orde, hoewel ze wel ter sprake komen.

Hoewel de elektrische automarkt in Nederland indrukwekkende groeicijfers laat zien, zijn er nog steeds uitdagingen die overwonnen moeten worden om een volledig elektrische toekomst te realiseren. Enkele van de belangrijkste uitdagingen zijn:

Batterijgrondstoffen en duurzaamheid

De groeiende vraag naar elektrische auto's leidt tot een toename in de vraag naar batterijgrondstoffen zoals lithium, nikkel en kobalt. Er zijn zorgen over de duurzame winning van deze grondstoffen en de mogelijke sociale en milieueffecten van de mijnbouw. Om de batterijproductie duurzamer te maken, is het belangrijk om de toeleveringsketens verantwoord te beheren en te werken aan het verbeteren van recyclingtechnologieën.

Laadinfrastructuur en energienetwerk

Ondanks de snelle groei van laadpalen in Nederland, blijft de uitbreiding van de laadinfrastructuur een uitdaging. Om aan de groeiende vraag te kunnen voldoen, moet het aantal laadpunten snel worden uitgebreid. Bovendien is het belangrijk om te zorgen voor een evenwichtige spreiding van laadpalen over het hele land, zodat ook bewoners van landelijke gebieden toegang hebben tot laadvoorzieningen. De NOS deed daar onderzoek naar en met de uitzondering voor Zwolle is daar in Overijssel nog veel winst te behalen. Daarnaast moet het energienetwerk worden aangepast om de toenemende vraag naar elektriciteit als gevolg van de groeiende elektrische vloot te kunnen opvangen.

Prijs en bereikbaarheid

Hoewel de kosten van elektrische auto's de afgelopen jaren zijn gedaald, blijven ze voor veel consumenten nog steeds relatief duur in vergelijking met conventionele voertuigen. Om elektrische auto's bereikbaarder te maken voor een breder publiek, is het belangrijk om te blijven werken aan het verlagen van de kosten en het verbeteren van de prestaties. Het lijkt nog een aantal jaren te duren, maar Volkswagen hoopt in 2025 met de ID.2 een EV voor de massa te kunnen leveren. en Tesla belooft hetzelfde met Model 2. Toch komen de goedkopere EV's op dit moment uit China. Iets waar veel consumenten nog aan moeten wennen.

Bovendien is het essentieel om ook betaalbare gebruikte elektrische auto's beschikbaar te stellen op de tweedehandsmarkt, zodat ook mensen met een lager budget toegang hebben tot elektrisch vervoer. Bijna de helft van de potentiële Nederlandse EV-rijders zou namelijk een tweedehands EV willenen juist die auto's worden nu veel geëxporteerd.

Consumentenacceptatie en bewustwording

Ondanks allerlei voordelen van elektrische auto's zijn sommige consumenten nog steeds terughoudend om de overstap te maken. Er heersen nog steeds misvattingen over het bereik, de prestaties en het onderhoud van elektrische voertuigen. Het is belangrijk om consumenten beter te informeren over de voordelen van elektrisch rijden en hen te helpen bij het maken van de overstap naar een duurzamere vorm van mobiliteit.

Het is duidelijk dat elektrische auto's een groeiende impact hebben op de mobiliteit in Nederland en wereldwijd. De vraag is: hoe ziet de toekomst van elektrisch rijden eruit?

Meer keuze voor consumenten

Naarmate de elektrische automarkt groeit, zullen consumenten meer keuze hebben uit een breder scala aan modellen en merken. Autofabrikanten investeren steeds meer in elektrische voertuigen, wat betekent dat het aanbod van elektrische auto's in de komende jaren aanzienlijk zal toenemen. Dit zal niet alleen het aanbod van elektrische personenauto's vergroten, maar ook elektrische bestelwagens, vrachtwagens en bussen zullen steeds vaker op de markt verschijnen.

Verdere integratie van duurzame energiebronnen

Elektrische auto's zijn slechts zo groen als de energie die ze verbruiken. Om de milieuvoordelen van elektrisch rijden te maximaliseren, is het essentieel om de energievoorziening verder te verduurzamen. Dit betekent dat er meer geïnvesteerd moet worden in hernieuwbare energiebronnen zoals zonne-energie en windenergie. Bovendien zal de integratie van elektrische auto's met slimme energienetwerken en energieopslagsystemen een belangrijke rol spelen bij het balanceren van vraag en aanbod van duurzame energie.

Voertuig-tot-grid-technologie (V2G)

Een interessante ontwikkeling in de toekomst van elektrische mobiliteit is de zogenaamde voertuig-tot-grid-technologie (V2G). Op deze manier kunnen elektrische voertuigen fungeren als mobiele energieopslag en helpen bij het stabiliseren van het energienet. Dit zal met name belangrijk zijn bij de verdere integratie van fluctuerende duurzame energiebronnen.

Gedeelde en autonome mobiliteit

In de toekomst zullen we waarschijnlijk een verschuiving zien naar gedeelde en autonome mobiliteit. Elektrische auto's zijn bij uitstek geschikt voor gedeelde mobiliteitsdiensten, zoals autodelen en elektrische taxidiensten. Bovendien zullen de voortschrijdende ontwikkelingen in autonome rijtechnologie de manier waarop we ons verplaatsen en de rol van het autobezit veranderen. Elektrische, autonome voertuigen zouden kunnen leiden tot efficiëntere, veiligere en milieuvriendelijkere vormen van vervoer, waarbij mobiliteit als een dienst wordt aangeboden in plaats van als een persoonlijk bezit.

Het pad naar een volledig elektrische toekomst is misschien nog lang en uitdagend, maar de beloning ligt in de verbetering van de luchtkwaliteit, de vermindering van de CO2-uitstoot en het creëren van een schonere wereld. Van elektrische campers, EV's en elektrische fietsen, al deze technologie stelt ons staat om schoner te reizen, waardoor de schoonheid van de Overijsselse landschappen en steden bewaard blijft voor toekomstige generaties.